Voorzitter,
Voor ons ligt de Kaderbrief 2023 waarin het college helder de financiële en procedurele kaders voor de begroting van 2023 verwoordt.
Geen inhoudelijke kaders
Deze kaderbrief mist echter ook het nodige. Want behalve financiële kaders, moet de raad ook kunnen sturen op de inhoud. En die ontbreekt in dit stuk volledig. Het college komt niet verder dan een verwijzing naar het coalitieakkoord en het beleidsprogramma. Twee stukken die niet door de raad zijn vastgesteld. In het coalitieakkoord staat niet meer dan dat ze vier jaar lang geen beleid gaan maken en het beleidsprogramma verwoord vooral het beleid waar hun voorgangers vier jaar aan hebben gewerkt en dat, misschien, wordt voortgezet.
Crises
Op dit moment worden we geconfronteerd met een klimaatcrisis, een energiecrisis, een oorlog in Oekraïne en de vluchtelingen die daardoor veiligheid zoeken in ons land. We hebben woningnood en als gevolg daarvan ook een humanitaire crisis in Ter Apel. We hebben een stikstofcrisis en we zijn nog steeds niet verlost van het Coronavirus en alle menselijke en financiële ellende die daaruit voort komt. En al deze landelijke en mondiale crisissen gaan niet stilletjes aan Mook en Middelaar voorbij.
Je zou verwachten dat het college een lokaal antwoord op al deze vraagstukken formuleert. Maar de kaderbrief is oorverdovend stil.
Zorgen
Voorzitter, wij maken ons zorgen. Zorgen over de groeiende groep inwoners die het hoofd met moeite boven water kan houden door de enorme inflatie en torenhoge energierekeningen. Kan het college ons vertellen of er al signalen zijn dat meer mensen hun rekeningen niet kunnen betalen? En wat kan het college deze inwoners concreet bieden als zij hulp nodig hebben?
Zorgen hebben we ook over onze natuurgebieden waar de gevolgen van de stikstofneerslag steeds duidelijker zichtbaar worden en waar de droogte een serieuze bedreiging begint te vormen. Prachtige oude beuken die steeds minder houvast vinden in de bodem en om dreigen te vallen: we moeten er toch niet aan denken.
En dat wat er wel benoemd wordt in het collegeprogramma, maakt onze zorgen zelfs groter. Het college zet het door de raad gestelde doel om in 2030 als gemeente energieneutraal te zijn, op losse schroeven. Terwijl we op weg waren om dat doel te bereiken. Ook is de ondersteuning van onze verenigingen opeens minder vanzelfsprekend. Tijdens de verkiezingen waren we het er allemaal over eens dat zij de smeerolie en de dragers van onze gemeenschap zijn. Nu blijken die uitspraken voor het college niet meer zoveel waard.
Kan het college ons geruststellen, dat de verenigingen hun ondersteuning blijven houden? En dat we even voortvarend blijven werken aan een duurzame en energieneutrale gemeente als we de afgelopen vier jaar hebben gedaan? En is het mogelijk om duurzaamheid weer als aparte paragraaf op te nemen?
Lokale politiek
Wij maken ons ook zorgen over de daadkracht en kwaliteit van het democratisch bestel in Mook en Middelaar. Want ooit heeft de raad besloten dat het niet noodzakelijk is om inhoudelijke kaders mee te geven aan het college voor het opstellen van de begroting. De kaderbrief is bij het uitstek het instrument en het moment om het college opdracht te geven om concrete plannen en beleid uit te gaan werken. En deze raad vond dat niet nodig. Ze heeft één van haar drie hoofdtaken aan de wilgen gehangen en nam het voor lief dat ze aan de leiband van het college moest lopen. Terwijl de raad toch echt het hoogste orgaan van de gemeente is. Onze voorstellen om deze weeffout te herstellen, we hadden een motie voorbereid, vond maar beperkt begrip en weerklank. We vertrouwen er nu maar op dat de auditcommissie dit ook daadwerkelijk op gaat pakken.
Voorzitter, ik ga afronden.
Wij zien heus dat het college zaken oppakt. Dat er binnen het sociaal domein ingezet wordt op preventie, juichen wij toe. Al horen wij nog graag wat zij extra gaat doen voor alle kinderen die in de knel zitten. Maar bij ons overheersen de zorgen. Deze kaderbrief en de onderliggende stukken laten ons achter met het gevoel te moeten vertrouwen op een college dat net heeft leren fietsen en nu zwaarbeladen, in het donker, met ons achterop op weg gaat zonder te weten waar ze eigenlijk naar toe willen.
Wederom een sterk document waarin de financiële en procedurele kaders helder omschreven zijn. Wij hebben de indruk dat alle financiële stukken die wij als raad aangeboden krijgen, iedere keer beter leesbaar en daardoor begrijpelijker zijn. En wij vermoeden dat het de ambtenaren zijn die continu blijven werken aan hun schrijfvaardigheid en misschien ook wel didactische vaardigheden. Dat is een groot compliment waard. Als raad zijn wij maar leken, maar samen met de specialisten binnen het ambtenarencorps kunnen we ervoor zorgen dat onze gemeente de financiën op orde houdt.