Bijgaand de tekst die ik heb uitgesproken tijdens de raadsvergadering van 12 juni jongstleden.
Op de agenda stond de Go/NoGo om naar de volgende fase te gaan; de verkenningsfase.
Voorzitter,
Vandaag is het zover. Na bijna een jaar waarin we ons als raad, fractie en inwoners intensief hebben bezig gehouden met de plannen voor het Maasdal, ligt nu eindelijk de vraag voor: gaan we verder met de verkenningsfase of sluiten we na vandaag dit hoofdstuk af? Wij zeggen: hier stopt het.
Het afgelopen jaar hebben we ons verdiept in het gebied met al haar schoonheid, waarde, kansen en onmogelijkheden. We hebben met veel deskundigen, inwoners, Kamerleden en Statenleden gesproken, werkbezoeken gebracht en stapels literatuur doorgespit en we kunnen maar één conclusie trekken: dit gebied is te kostbaar om af te graven.
Waarde van het Maasdal Het Maasdal is een ecologisch pareltje waar 584 verschillende planten- en diersoorten leven, 51 daarvan staan zelfs op de Rode Lijst. De dieren schuilen en nestelen in de heggen en struiken in het gebied en zoeken hun voedsel op de weiden en akkers.
Het Maasdal is ook een cruciale natuurcorridor langs de Maas: een levensader voor planten en dieren die zich willen verspreiden. Van droge zandgrond tot natte uiterwaarden – deze variatie is zeldzaam én waardevol.
Het Maasdal is ook een belangrijk cultuur-historisch landschap waar de Maasheggen herinneren aan eeuwen waarin boeren er voedsel verbouwden en voor hun vee zorgden.
En het Maasdal is een gebied met een hoge archeologische verwachting. De kans dat de bodem vol zit met restanten uit de Romeinse tijd en andere historische resten is heel erg groot.
Zandwinning in het Maasdal betekent hoe dan ook dat je dit allemaal vernielt en waarschijnlijk vernietigt. En de zogenaamde meerwaarde weegt niet op tegen wat je kwijtraakt.
Recreatie Het idee dat een nieuw recreatiegebied de recreatiedruk op andere gebieden zoals de Sint Jansberg kan verlichten is niet meer dan wensdenken. Een nieuwe waterplas betekent méér recreatie, méér verkeer, méér druk op onze natuur en leefomgeving. Terwijl juist die rust en ruimte het verschil maken. Steeds meer mensen zoeken de stilte van het landschap, het groen van het Maasdal, de kleinschaligheid van onze dorpen. Dat dreigt verloren te gaan als we toerisme opblazen tot nog grotere economische motor.
Overlast Zandwinning klinkt technisch, tijdelijk en misschien zelfs onschuldig. Maar de werkelijkheid is anders. Tien jaar lang zand afgraven betekent tien jaar lang overlast. Ook als het zand per schip via de Maas wordt afgevoerd, blijven de gevolgen groot. Want de winning zelf gebeurt hier, pal naast woningen, wandelpaden en natuur. Bewoners zullen dag in, dag uit worden geconfronteerd met graafmachines, stof, geluid en een landschap dat verandert in een industrieterrein.
Slot
Voorzitter, Wij zien geen enkele reden om verder te gaan met de verkenningsfase. Heel veel details over het gebied, de mogelijkheden en de gevolgen van zandwinning zijn nog niet bekend. Maar de belangrijkste feiten weten we wel:
1. Of het nu een recreatieplas wordt of een natuurplas, door miljoenen kuub zand af te graven vernietig je kostbare grond met historische, economische, landschappelijke en natuurlijke waarde. Nooit kun je daar nog Maasheggen aanplanten en ons eigen voedsel verbouwen. De kans om daar nieuwe soorten te ontdekken of dat bedreigde diersoorten in het Maasdal een nieuw thuis vinden is onherroepelijk verkeken.
2. Tien jaar graafwerk betekent tien jaar overlast, of de plas nu groot wordt of klein.
En wij geloven niet in de zogenaamde meerwaarde die dit uiteindelijk op zal leveren.
Wij geloven wel in de richting die de vrienden van het Maasdal schetsen. Want de waarde van dit gebied zit niet onder de grond, maar erboven. In de biodiversiteit, in het erfgoed, en in de mensen die er zorg voor dragen. Wij zetten ons vol in voor bescherming, herstel en toekomstgericht beleid – samen met boeren, bewoners, vrijwilligers en natuurbeheerders. Want het Maasdal verdient geen graafmachines, maar een toekomst.
En onze reactie op het amendement van de VVD om de voorverkenningsfase op te rekken door onderdelen van de verkenningsfase naar voren te halen.
Voorzitter,
Wij begrijpen niet waarom de VVD met dit amendement komt.
We hebben een jaar van onrust en onduidelijkheid achter de rug. Vandaag hebben we de kans om met ons besluit, wat dat ook mag zijn, weer wat rust en duidelijkheid terug te brengen.
Maar in plaats daarvan roept dit amendement op om de voorverkenning te verlengen en tegelijk alvast wat onderzoeken en een half participatietraject naar voren te halen. Dat schept pas onduidelijkheid.
Als de VVD op zoek is naar meer antwoorden, en dat begrijpen we, waarom kiezen ze dan niet voor de volgende stap naar de verkenning? Om een echt goed beeld te krijgen van wat er mogelijk is en welke scenario’s realistisch zijn om voor te leggen aan de inwoners is heel veel onderzoek nodig. Precies dat onderzoek dat in de verkenningsfase wordt gedaan.
Wij hebben ook het idee dat we door de voorverkenning en verkenning in elkaar over te laten lopen, onszelf ongewild de verkenningsfase inrommelen. De duidelijke go- no go die nog een beetje houvast bood de afgelopen periode, wordt uit handen genomen.
Wij willen de VVD en andere fracties met klem vragen om een keuze te maken. En als je dan voor de verkenningsfase kiest, krijg je alle onderzoeken en inwonersparticipatie waar je naar op zoek bent. Maar dan veel beter. En inwoners krijgen duidelijkheid.
De Raadsvergadering is te bekijken op Youtube